“Allah’a ibadet edin ve O’na hiçbir şeyi ortak koşmayın. Ana-babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, uzak komşuya, yakın arkadaşa, yolcuya, ellerinizin altında bulunanlar iyi davranın; Allah kendini beğenen ve daima böbürlenip duran kimseyi sevmez.” (Nisâ suresi, 4:36)
Her hafta hutbelerden haykırılan ilahî ferman: ‘‘Allah şüphesiz adaleti, iyilik yapmayı, yakınlara bakmayı emreder. Hayâsızlığı, fenalığı, haddi aşmayı yasak eder. Tutasınız diye size öğüt verir.’’ (Nahl suresi, 16:90)
Hasan-ı Basrî, Kâbe’yi tavaf ederken sırtında yük olan bir zat görüp der ki: “Niçin yükle tavaf ediyorsun?” Adam: “Bu yük değil, babamdır. Bunu Şam’dan yedi defa getirip tavaf ettim. Çünkü, bana dinimi, imanımı öğretti. Beni İslam ahlakı ile yetiştirdi. Bendeki hakkı büyüktür.” Dedim ki: “Kıyamete kadar böyle arkanda taşısan, bir defa kalbini kırmakla bu yaptığın hizmet boşa gider. Bir defa da gönlünü yapsan, bu kadar hizmete karşılık olur. Anneye yapılan iyiliğin ecri iki mislidir.” (İmam Gazzâlî, İhyau Ulumi’ddin, Ana-baba Hakları)
“Önce, annene, sonra babana, kız kardeşine, erkek kardeşine ve sırası ile diğer yakınlarına iyilik et!” (Riyâzu’s Sâlihîn, Buhârî ve Müslim’den naklen. H. No: 316)
İbn Kesîr tefsirinde komşuların hakkıyla ilgili şöyle bilgi vermektedir: Bir komşunun bir hakkı, bir komşunun iki hakkı, bir komşunun da üç hakkı vardır. Birincisi müşrik komşudur. Bunun yalnız komşuluk hakkı vardır. İkincisi Müslüman komşudur. Bunun İslam hakkı ve komşuluk hakkı vardır. Üçüncüsü Müslüman ve akraba komşudur. Bunun komşuluk hakkı, İslam hakkı ve akrabalık hakkı vardır. (İbn Kesîr, Tefsi, 1/495)
DUA
Ey Rahman-ı Rahîm! Bize yakın kıldıklarını uzak; uzak kıldıklarını yakın gösterme! Akrabalarımızla bizi yakın eyle, uzak eyleme! Bize rahmetine uzanan yolları aç! Gazabına uzanan kolları açma! Bizi gazabınla terbiye etme! Bize rahmetinin kadrini bildir! Âmîn!
